काठमाडौं, १९ मंसिर । चितवन क्षेत्र नं. २ बाट प्रतिनिधि सभाको सदस्य निर्वाचित हुनुभएका रवि लामिछानेको हैसियत नेपाली मूलको शरणार्थी सरह भएको रहस्य उहाँले निर्वाचन आयोगमा बुझाएको स्पष्टीकरणले पुष्टि गरेको छ ।

निर्वाचनको दौरान उहाँको नागरिकताको विवाद उठेपछि निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय चितवनले उहाँलाई स्पष्टीकरण सोधेको थियो । उहाँले आयोगमा बुझाउनुभएको स्पष्टीकरणमा आफूले अमेरिकी नागरिकता लिएको, अमेरिकी नागरिकका रुपमा नेपाल आएर न्युज २४ मा काम गरेको र विदेशी नागरिक भएको र श्रम स्वीकृति नलिईकन काम गरेपछि अमेरिकी पासपोर्ट नेपालस्थित अमेरिकी राजदूताबासमा समर्पण गरेको तर त्यसपछि नेपाली नागरिकता लिने प्रक्रियामा नगएको स्पष्ट उल्लेख गर्नुभएको छ ।

सांसद हुन नेपालको वैध नागरिक हुनु अनिवार्य

संविधानले प्रतिनिधि सभाको उम्मेद्वार हुने पहिलो शर्त नै नेपाली नागरिक राखेको छ ।

८७.सदस्यका लागि योग्यता (१) देहायको योग्यता भएको व्यक्ति संघीय संसदको सदस्य हुन योग्य हुनेछः– (क) नेपालको नागरिक,

रवि लामिछानेले नेपाली नागरिकता त्याग गरेर अमेरिकी नागरिकता लिनुभयो । यो उहाँले निर्वाचन आयोगलाई बुझाएको स्पष्टीकरणमा नै उल्लेख छ ।

उहाँ अमेरिकामा विभिन्न ठगी काण्डमा मुद्दा परेर हैरान भएर नेपाल फर्केपछि नेपाली नागरिकता नलिईकन न्यूज २४ मा कार्यक्रम सञ्चालक बनेर जागीर खानुभयो । श्रम अदालतबाट श्रम स्वीकृति नलिइकन नेपालमा काम गरेको प्रश्न उठेपछि अमेरिकी राजदूतावासमा गएर नागरिकता सरेण्डर गरेको दावी गर्नुभयो । अब उहाँको अवस्था नेपालबाट अवैध रुपमा यूरोप अमेरिका पुगेर नागरिकता तथा पासपोर्ट त्यागेर शरणार्थी शिविरमा बसेका नागरिक सरह भयो । उहाँ अमेरिकी नागरिक पनि हुनुभएन । नेपालको नागरिकता अमेरिकी नागरिकता लिने बित्तिकै रद्द भैहाल्यो । उहाँले रद्द भैसकेको नागरिकताको आधारमा नेपालमा बस्ने, यहाँ रोजगारी खाने,मतदाता नामावलीमा नाम समावेश गर्ने, भोट हाल्ने,पार्टी खोल्ने र विभिन्न गैरसरकारी संस्था खोलेर  श्रृखलाबद्ध रुपमा अवैधानिक काम गर्नुभयो ।

उहाँले निकै भावावेशमा आएर स्पष्टीकरणमा भन्नुभएको छ, “मेरो जन्मभूमिको रगत मेरो नसा नसामा थियो र छ । म विदेशमा छदा पनि नेपाली नै थिए र आज पनि नेपाली नागरिक हुँ भन्नेमा द्धिविधा छैन ।”

“उहाँले दावी गर्नु एउटा पाटो हो । तर उहाँको स्थिति त नेपालको नागरिकता पनि त्यागेको र अमेरिकी नागरिकता पनि समर्पण गरेर नेपालमा शरणार्थी बनेको स्थिति हो । वैध नागरिक नभएको अरु कुनै देशको नेपाली मूलको नागरिकले वा नेपालमा शरणार्थी बनेका भुटानी नागरिकले मेरो नशा नशामा रगतका कोषकोषमा नेपाली माया छ भनेर दावी गरेर नेपालको जनप्रतिनिधि उठ्न पाउछन् ? प्रदेश सभा र प्रतिनिधि सभाको सदस्य बन्न अनि प्रदेशका मुख्य मन्त्री, मन्त्री तथा संघीय सरकारका मन्त्री र प्रधानमन्त्री, सभामुख र राष्ट्रपति तथा उपराष्ट्रपति बन्न पाउँछन् ? नागरिकताको ठेगान नभएको पात्रलाई अगाडि सारेर विदेशीलाई नेपालको राजनीतिमा स्थापित गराउने कसरत त भैरहेको छैन ? निर्वाचन आयोगले नागरिताजस्तो संवेदनशील विषयलाई यति हल्का रुपमा किन लियो ?”

“नेपाली नागरिकलाई नागरिकता दिन नागरिकता ऐन संशोधन गर्ने विधेयकलाई राष्ट्रियताको जलप लगाएर रोक्नु हुने राष्ट्रपति समक्ष निर्वाचन आयोगले नागरिकताको ठेगान नभएको व्यक्तिलाई राजनीतिक दल खोल्न दिएर, निर्वाचनमा सहभागी गराएर, निर्वाचनमा उम्मेदवार बन्न दिएर, उजुरी पर्दा पनि समयमा निर्णय नगरेर निर्वाचित हुन दिएर प्रमाणपत्र प्रदान गरेको विषयलाई कसरी उल्लेख गरेर प्रतिवेदन देला ? निर्वाचन आयोगका आयुक्त र राष्ट्रसेवकहरुले आफ्नो कर्तव्य पालना गरेको रुपमा लिने कि कुन रुपमा लिने ?”

संविधानको धारा १३ मा नागरिकता प्राप्ति, पुनःप्राप्ति र समाप्तिः नागरिकताको प्राप्ति पुनःप्राप्ति र समाप्ति सम्बन्धी अन्य व्यवस्था संघीय कानून बमोजिम हुनेछ भन्ने व्यवस्था छ ।

नेपाल नागरिकता ऐन २०६३ को दफा १० को उपदफा १ मा नेपालको कुनै नागरिकले आफूखुसी कुनै विदेशी मुलुकको नागरिकता प्राप्त गरेपछि निजको ‘नेपाली नागरिकता कायम रहने छैन’ उल्लेख छ।

नेपालीले दोहोरो नागरिकता लिए लगत्तै नेपालको नागरिकता निष्क्रिय हुने र त्यसलाई सक्रिय गराउन नागरिकता ऐनको दफा ११ र नागरिकता नियमावली र नागरिकता पुन प्राप्ति सम्बन्धी निर्देशिका अनुसारको प्रक्रिया पूरा गर्नुपर्ने हुन्छ ।

अमेरिकाबाट हारथाक भएर नेपाल आएपछि अमेरिकी नागरिकता त्यागेको दावी गर्नुभएका रविले जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा गएर नागरिकता पुन प्राप्ति सम्बन्धी निवेदन दिएर नयाँ प्रमाण पत्र जारी भएको देखिदैन । त्यसैले उहाँले दावी गरेजस्तो उहाँको पुरानो नागरिकताको प्रमाण पत्र सक्रिय रहेको छैन ।

विदेशी नागरिकता नेपालमा रहेको अमेरिकी दूतावासमा समर्पण गर्ने वित्तिकै नेपालमा रद्द वा खारेजी भैसकेको नागरिकताको प्रमाण पत्र सक्रिय हुन सक्दैन। त्यसका लागि नागरिकता पुनःप्राप्तिको नयाँ प्रक्रियामा जानु पर्दछ ।

नेपाल नागरिकता नियमावली २०६३ को नियम ११ अनुसार नागरिकता ऐनको दफा ११ बमोजिम नेपालको नागरिकता त्यागी विदेश गएको कुनै व्यक्तिले पुनः नेपाली नागरिकता प्राप्त गर्न चाहेमा विदेश नागरिकता त्यागेको निस्सासहित निजलाई पहिला प्रमाण पत्र प्रदान गर्ने मन्त्रालय वा सम्बन्धित जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा अनुसूची ११ को ढाँचामा निवेदन दिनुपर्ने उल्लेख छ।

सोही नियमको उप नियम २ मा सूचनाको निवेदन प्राप्त भएपछि सूचना दर्ताको जानकारी दिई साबिककै नागरिकताको विवरणसहितको नेपाली नागरिकताको प्रमाण पत्र जारी गरिने उल्लेख छ।

नागरिकता प्रमाणपत्र वितरण कार्यविधि निर्देशिका, २०६३ को बुँदा नम्बर ३१ मा पुनः नेपाली नागरिकता कायम हुनेसम्बन्धी कार्यविधि उल्लेख छ।

सो कार्यविधि अनुसार नेपालको नागरिकता त्यागी विदेश गएको व्यक्तिले विदेशको नागरिकता त्यागी पुन नेपालकै नागरिक हुन चाहेमा त्यस्ता व्यक्तिले नियमावली अनुसार पाँच रुपैयाँको टिकट टाँसेर निवेदन दिनुपर्छ।

त्यस्तो व्यक्तिले जुन जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा निवेदन दिएको हो त्यही निवेदन दिनुपर्ने, नेपाली नागरिकता त्याग गर्नु अगाडि लिएको नेपाली नागरिकताको फोटोकपी या लिएको मिति र नागरिकता त्यागेको मिति खुलाउनु पर्ने, प्रमाण ठिक हो या हैन भनेर जाँच्ने, पहिला नागरिकता परित्याग गरेकै व्यक्ति हो हैन एकिन गर्ने र सबै पुष्टि भएमा साबिकको विवरणसहित नयाँ नागरिकता जारी गर्ने उल्लेख छ।

उहाँले आफूले अमेरिकी नागरिकता र पासपोर्ट त्याग गरेको सूचना नेपालको अध्यागमनमा पनि जानकारी दिएको भेटिएको छ तर पुरानै विवरण अनुसारको नागरिकता लिन निवेदन दिएको र नयाँ नागरिकता जारी भएको कुनै विवरण छैन।

उता गृह मन्त्रालयमा रहेको नेपाली नागरिकको नागरिकता सम्बन्धी विवरणमा उनले २०५० सालमा लिएको नागरिकता नम्बर खारेज भइसकेको देखियो। पुरानो खारेज भयो । नयाँ नागरिकता लिएको छैन । बास्तवमा स्वतन्त्र पार्टीका अध्यक्ष रवि नेपालमा जन्मिएका र नेपालमा रहेका मान्छे हुनुहुन्छ तर नेपालको वैधानिक नागरिक हुनुहुन्न । नेपालको वैधानिक नागरिक नभएको व्यक्ति नेपालको राज्यसंरचनामा कतै पनि वैधानिक प्रतिनिधि बन्न पाउँदैन ।

चितवन २ को निर्वाचन बदर हुन्छ

नेपालको वैधानिक नागरिक नभएको व्यक्तिलाई उम्मेदवार बन्न दिएर निर्वाचित हुन दिएको विषय अदालतमा पुगेमा चितवन २ को निर्वाचन बदर हुने अवस्था छ । निर्वाचन (कसूर तथा सजाँय) ऐन २०७३ले यस्तो अवस्थामा निर्वाचन हुने व्यवस्था गरेको छ :

परिच्छेद–१० निर्वाचन बदर सम्बन्धी व्यवस्था
४३.निर्वाचन बदर गर्न उजुरी दिन सकिनेः (१) सम्बन्धित उम्मेद्वारले देहायका कुनै आधारमा निर्वाचन बदर गरी पाऊ भनी उजूर गर्नु पर्ने कारण सिर्जना भएको मितिले १५ दिनभित्र संबन्धित अदालतमा उजुरी दिन सक्नेछ ।

(क) निर्वाचनमा यस ऐनको परिच्छेद–२, ३, ४, ५, ६ र ७ विपरित कार्य भएकोले निर्वाचन निश्पक्ष नभएको,

(ख) निर्वाचित कुनै व्यक्तिले उम्मेदवार हुन दिएको निवेदन सदर हुनुपर्नेमा सदर नभएकोमा र बदर हुनुपर्नेमा बदर वा खारेज नभएकोले त्यस्तो निर्वाचनको नतिजामा फरक परेको

(ग) निर्वाचित उम्मेद्वारले निर्वाचनमा प्रचलित सङ्घीय कानून बमोजिम तोकिएको हदभन्दा बढी खर्च गरेको वा निजले अस्वभाविक रुपले वा गैरकानूनी प्रयोजनको लागि खर्च गरेको वा गैरकानूनी रुपमा सहयोग प्राप्त गरेको ।

(२) उपदफा (१) बमोजिम दिएको उजूरी प्रमाणित भएमा अदालतले निर्वाचित उम्मेद्वारेको निर्वाचन बदर गर्नेछ ।
(३) उपदफव (१) र (२) मव जुनसुकै कुरा लेखिएको भए तापनि देहायका कुराहरु प्रमाणित भएमा त्यस्तो निर्वाचन बदर हुने छैन् ।

(क) उपदफव (१) को खण्ड (क) बमोजिमको कुनै काम कारबाही निर्वाचित उम्मेद्वार वा निजको प्रतिनिधिको जानकारी वा अनुमति विना भएको वा निजले निर्वाचनमा त्यस्तो काम कारबाही हुन नदिन प्रयत्न गरेको वा (ख) उपदफा (१) को खण्ड (क) मा उल्लेख भएको कुनै काम कारवाहीबाट निर्वाचनको परिणाममा वास्तविक रुपमा असर नपरेको ।

तर चितवन २ का उम्मेदवार राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका अध्यक्ष रवि लामिछानेले जानी जानी निर्वाचन आयोगलाई गुमराहमा राख्नुभएको छ । विवाद उठेपछि पनि सत्य कुरा छलेर आफू बैध नागरिक भएको दावी गर्नुभएको छ । उहाँको उम्मेदवारीको कारण अन्य उम्मेदवारहरु निर्वाचन जित्ने प्रक्रियाबाट विमुख भएका छन अर्थात उहाँको उम्मेदवारी खारेज हुनासाथ निर्वाचन परिणाम फरक हुने स्थिति विद्यमान रहेको थियो । यसैले निर्वाचन कसूर र सजाँय सम्बन्धी ऐन अनुसार पनि उहाँ उम्मेद्वार बनेको निर्वाचन क्षेत्र चितवन २ को निर्वाचन बदर हुन्छ र उहाँको सांसद पद चट् हुन्छ । निर्वाचन बदर भएमा आयोगले पुनः निर्वाचनको मिति तय गर्दछ ।

रविको झुटो स्पष्टीकरण

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका अध्यक्ष रवि लामिछानेले निर्वाचन आयोगमा बुझाएको झूटो स्पष्टीकरण यस्तो छ :

अध्ययन र रोजगारीको सिलसिलामा संयुक्त राज्य अमेरिका पुगेको र त्यहाँ बस्दै जाने क्रममा सोही मुलुकको स्थायी बसोबास अनुमति (पी.आर.) तथा २५ फरबरी २०१४ मा त्यहाँको नागरिकता प्राप्त गरेकी थिए।

तर मैले आफ्‌नो नेपाली नागरिकता प्रमाण पत्र वैधानिक रूपमा त्यागेको थिइन र न त नेपाल सरकारले मेरो नागरिकता प्रमाण पत्र रद्द नै गरेको छ।

मेरो जन्म थलोको रगत मेरो नशा नशामा थियो र छ। म विदेशमा छँदा पनि नेपाली नै थिएँ। आज पनि नेपाली नागरिक नै हुँ भन्नेमा द्विविधा छैन।

परदेशको बसाई र भोगाइबाट केही पाठहरू सिकेर म सन् २०१७ मा अब कहिल्यै नफर्किने निधो गरी अमेरिकाबाट आफ्नो मातृभूमि नेपाल फर्की आए र प्रारम्भिक दिनमा रोजगारीका लागि न्युज २४ टिभीमा काम गर्नका लागि सम्बन्धित निकायबाट कार्य अनुमति लिनका लागि निवेदन दिएकोमा १ वर्षे कार्य अनुमति प्राप्त गरेको, पछि कार्य अनुमति नवीकरणका लागि मैले निवेदन दिँदा सो निवेदन प्रक्रिया मै रहेकै अवस्थामा १८ मे २०१८ मा मैले आवश्यक प्रक्रियाहरू पुरा गरी विदेशी मुलुक संयुक्त राज्य अमेरिकाको नागरिकता र राहदानी औपचारिक रूपमा नेपाल स्थित: अमेरिकी राजदूतावास मार्फत परित्याग गर्ने आवेदन दिएकोमा, संयुक्त राज्य अमेरिकाको Overseas Citizens Services, Department of State ले ६/२८/ २०१८ मा (प्रतिलिपि संलग्न) मेरो निवेदन स्वीकार गरी मैले अमेरिकाको नागरिकता परित्याग गरेको भनी पत्र समेत दिएको छ।

अतः सो उप्रान्त मसँग नेपालको बाहेक अन्य कुनै मुलुकको नागरिकता नरहेको ब्यहोरा सादर निवेदन गर्दछु।

त्यसै गरी नेपालको नागरिकता सम्बन्धी कानुनी व्यवस्था बमोजिम समेत मेरो नेपाली नागरिकता कायमै रहेको छ

नेपाल नागरिकता ऐन, २०६३ मा देहाय बमोजिमको व्यवस्था रहेको पाइन्छ दफा १० : नेपाली नागरिकता कायम नरहने

(१) नेपालको कुनै नागरिकले आफखुशी कुनै विदेशी मुलुकको नागरिकता प्राप्त गरेपछि निजको ‘नेपाली नागरिकता कायम रहने छैन।

(२) नेपाली नागरिकले नेपालको नागरिकता त्याग्न तोकिए बमोजिम सूचना गरेपछि तोकिएको अधिकारीले त्यस्तो सूचना दर्ता गर्नेछ र त्यसरी दर्ता गरिएको मितिदेखि निजको नेपाली नागरिकता कायम रहने छैन।

(३) दफा १४ बमोजिम कुनै व्यक्तिलाई नेपाली नागरिकताबाट हटाइएकोमा त्यसरी हटाइएको मितिदेखि त्यस्तो व्यक्तिको नेपाली नागरिकता कायम रहने छैन ।

(५) नेपालको नागरिकले विदेशी मुलुकको नागरिकता प्राप्त गरेको छ वा छैन भन्ने प्रश्न उठेमा तोकिएको अधिकारीले प्रचलित कानुन बमोजिम निर्णय गर्नेछ।

दफा ११: पुनः नेपाली नागरिकता कायम हुने

कुनै नेपाली नागरिकले विदेशी मुलुकको नागरिकता प्राप्त गरेपछि पुनः नेपालमा आई बसोबास गरेको र विदेशी मुलुकको नागरिकता त्यागेकी निस्सा तोकिएको अधिकारीलाई दिएमा त्यस्तो

निस्सा दर्ता भएको मितिदेखि निजको नेपाली नागरिकता पुनः कायम हुनेछ। नेपाल नागरिकता नियमावली, २०६३ मा देहाय बमोजिमको व्यवस्था रहेको पाइन्छ।

नियम १० निर्णय गर्ने अधिकारी:

ऐनको दफा १० को उपदफा (५) बमोजिम नेपालको नागरिकले विदेशी मुलुकको नागरिकता प्राप्त गरेको छ छैन भन्ने प्रश्न उठेमा सोको निर्णय मन्त्रालयले गर्नेछ। नियम ११ पुनः नेपाली नागरिकता कायम गर्ने कार्यविधि :

(१) ऐनको दफा १० बमोजिम नेपालको नागरिकता त्यागी विदेश गएको कुनै व्यक्तिले पुनः नेपाली नागरिकता प्राप्त गर्न चाहेमा विदेशको नागरिकता त्यागेको निस्सासहित निजले पहिले नागरिकताको प्रमाणपत्र प्रदान गर्ने मन्त्रालय वा सम्बन्धित जिल्ला प्रशासन कार्यालयसमक्ष अनुसूची ११ बमोजिमको ढाँचामा निवेदन दिनुपर्नेछ।

(२) उपनियम (१) बमोजिमको सूचनाको निवेदन प्राप्त भएपछि अनुसूची १२ बमोजिमको ढाँचामा सूचना दर्ताको जानकारी दिई नियम बमोजिमको अधिकारीले साबिककै नागरिकताको विवरणसहितको नेपाली नागरिकता प्रमाणपत्र जारी गर्नेछ ।

माथि उल्लेखित कानुनी व्यवस्थाहरू हेर्दा कुनै नेपाली नागरिकले विदेशको नागरिकता प्राप्त गरेको जानकारी गराएमा वा नेपाल सरकारले स्वयं जानकारी पाएमा त्यस्तो व्यक्तिको नागरिकता रद्द, बदर वा कायम नराख्ने अवस्था आउने देखिन्छ । तर मेरो हकमा न त नेपाल सरकारले मेरो नागरिकता रद्द वा बदर गरेको छ न त मैले आफ्नो नागरिकता त्याग गरी पाउँ भनी कहिल्यै कुनै निवेदन नै दिएको थिए।

अतः नागरिकता ऐन २०६३ को दफा १० बमोजिम रद्द, बदर वा कायम नरहेको व्यक्ति पुनः नेपालमा बसोबास गर्न आएमा निजले दफा ११ बमोजिम नागरिकता पुनः कायम गरी पाउँ भनी निवेदन दिनु पर्ने हो।

तर मेरो हकमा दफा १० को प्रक्रियामा नै नगएको अवस्थामा दफा ११ को प्रक्रिया गई पुनः नागरिकता प्राप्त गर्नु पर्ने अवस्था नै नरहेको स्पष्ट पार्न चाहन्छु।

यसरी ऐनको दफा ११ को प्रक्रियामा गई मैले पुन नागरिकता प्राप्त नगरेकोले म नेपाली हो वा विदेशी हो भन्ने प्रश्न उठाई दिएको उजुरी उल्लेखित कानुनी व्यवस्था विपरीत रहेको छ।

यसैगरी, आज भन्दा ५ वर्ष अघि मेरो नागरिकता सम्बन्धमा प्रेस काउन्सिलमा उजुरी पर्दाको क्रममा मैले तत्कालीन अमेरिकी राहदानी र राष्ट्रियता फिर्ता बुझाएको सूचना मिति २०७५/०३/०६ मा अध्यागमन विभागमार्फत गृह मन्त्रालयमा पेस गरेको थिएँ।

गृह मन्त्रालयको अध्यागमन तथा सीमा प्रशासन शाखाले मिति २०७५।०३।०७ मा प्रेस काउन्सिललाई लेखेको पत्र (पत्र संख्या: अ. सी. । ०७४-७५ च.नं. २२६४) मा सो ब्यहोरा खुलाई प्रस्ट पारिएको छ।

त्यसै गरी, मेरो विरुद्ध परेको उजुरीमाथि छानबिन गरी प्रेस काउन्सिल नेपालले मिति २०७५।०३।०७ मैँ प्रकाशित गरेको सार्वजनिक महत्त्वको प्रेस विज्ञप्ति (प. स. च.नं. २४७७७०७४।०७५) ले पनि मैले २०७५२०३०६ गते नै अमेरिकी नागरिकता र राहदानी परित्याग गरेको तथ्यलाई थप पुष्टि गरेको छ।

यसबाहेक मेरो नेपाली नागरिकताका आधारमा कानुन बमोजिम नै मैले नेपालमा बैङ्किङ कारोबार, स्थायी लेखा नं., मतदाता परिचय पत्र तथा नेपाली नागरिक भएका नाताले पाउने सम्पूर्ण सेवा सुविधा लाभहरू उपभोग गरिरहेको छु भने विभिन्न सङ्घसंस्थाको संस्थापक तथा सदस्य समेत रहिआएको छ भने २०७६ सालमा जिल्ला प्रहरी कार्यालय चितवनले आत्महत्याको दुरुत्साहन मुद्रामा मसँग बयान लिँदा, जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालयले जिल्ला अदालतमा दायर गरेको अभियोग पत्रमा, चितवन जिल्ला अदालतले मुलुकी फौजदारी कार्यविधि संहिताको दफा ६७ को उपदफा (ख) को प्रयोग नगरी दफा ६८ को प्रयोग गरी मु.नं. (०७६-०१-००४७ चितवन जिल्ला अदालत) को मुद्दामा मिति २०७३।०५।०५ गते थुनछेकको आदेश गरेको, त्यसै गरी उच्च अदालत पाटन, हेटौडा इजलासले मुलुकी फौजदारी संहिताको दफा ७३ नं. अन्तर्गत आदेश गर्दा होस वा चितवन जिल्ला अदालतले मिति २०७६।१०।०५ मा अन्तिम फैसला गर्दा होस या जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालय चितवन, उच्च सरकारी वकिल कार्यालय हेटौडा मार्फत महान्यायाधिवक्ता कार्यालयले मेरो विरुद्ध माथिल्लो अदालतमा पुनरावेदन नगर्ने निर्णय गर्दा समेत मलाई नेपाली नागरिककै रूपमा स्वीकार गरेको समेतबाट मेरो नेपाली नागरिकताका बारेमा उजुरीमा उठाईका विषय झुट्टा हुन भन्ने प्रस्ट छ।

नागरिकता भनेको व्यक्तिको अस्तित्वसँग गाँसिएको हुन्छ । कुनै पनि व्यक्ति बिना नागरिकता रहन सक्छ भन्ने कुरा सभ्य समाजले सोच्न समेत सक्दैन । Universal Delaration of Human Right (मानव अधिकारको विश्वव्यापी घोषणा) १९४८ को धारा १५ समेतले प्रत्याभूत गरेको हक तथा मेरो नागरिकता बारे गृह मन्त्रालयले समयमै जानकारी पाई अध्यागमन विभागमा मैले पेस गरेको निवेदन र प्रमाणका आधारमा प्रेस काउन्सिललाई लेखि सोही बमोजिम कारबाही गरेको।

अड्डा अदालतबाट नेपाली नागरिक भनी व्यवहार गरी निर्बाध रूपमा नेपालीले उपभोग गर्ने हक, अधिकार, सुविधा उपभोग गरिरहेको अवस्थामा गलत मनसाय साथ प्रेषित उजुर प्रयोजनहीन रहेको हुँदा खारेज भागी रहेको छ।

यस प्रकार आज भन्दा ५ वर्षअघि नै यस विषयमा प्रश्न उठ्दा छानबिन गरी टुङ्गो लागिसकेको  मैले नागरिकताको विषयलाई लिएर कुनै पनि निकायमा जवाफ दिनु परेको थिएन।

निर्वाचन आयोगको निर्वाचन कार्यक्रम अनुसार दाबी विरोधको समय सकिसकेको अवस्थामा मेरो चुना माहौल सकारात्मक हुँदै गएको महसुस गरी बद्नियतपूर्ण ढङ्गले कानुनी आधार बिना मेरो योग्यतामाथि प्रश्न उठाई गरिएको सो उजुरी एक षड्यन्त्र मात्र हो ।

अतः मैले कहिल्यै पनि नेपाली नागरिकता परित्याग नगरेको, मेरो नागरिकतालाई नेपाल सरकारले बदर नगरेको, मैले सन् २०१८ मैँ विदेशी राहदानी त्यागी स्वदेश फिर्केर आएको नेपाली नागरिक भएको अवस्थामा नेपालको कानुनले नागरिकता विहीनताको परिकल्पना समेत नगरेको हुँदा मेरो राष्ट्रियतामाथि उठाइएको प्रश्न नेपालको संविधान र प्रचलित अन्य कानुनहरू समेतको विपरीत रहेको हुँदा उक्त उजुरी खारेज भागी भएको सादर निवेदन गर्दछु।

साथै सम्बद्ध प्रमाणहरू यसै निवेदन साथ संलग्न गरेको छु ।

संलग्न प्रमाणहरू :

(क) गृह मन्त्रालयको अध्यागमन तथा सीमा प्रशासन शाखाले मिति २०७५।०३।०७ मा प्रेस काउन्सिललाई लेखेको पत्र (पत्र संख्या: अ. सी. 1०७४-७५ च.नं. २२६४) प्रतिलिपि

(ख) मिति २०७५।०३।०७ मा प्रेस काउन्सिल नेपालले प्रकाशित गरेको सार्वजनिक महत्त्वको प्रेस विज्ञप्ति (प.सं. च.नं. २४७७५०७४।०७५ को प्रतिलिपि

(ग) अध्यागमन विभागमा मैले मिति बि.स. २०७५।०३।०६ मा पेस गरेको निवेदन को प्रतिलिपि

घ) Overseas services department of state को सन. ०६/२८/२०१८ को पत्र

(ङ) चितवन जिल्ला अदालतको मिति २०७६/५/९ को आदेशको प्रतिलिपि

बोधार्थ: निर्वाचन आयोग, कान्तिपथ, काठमाडौँ ।

भवदीय,

रवि लामिछाने

प्रतिनिधि सभा सदस्य उम्मेदवार चितवन जिल्ला निर्वाचन क्षेत्र नं. २