काठमाडौं, १५ जेठ । नेपाल वायुसेवा निगमलाई एअरबसका ३३०-२०० सेरिजका दुई वटा वाईड बडीका जहाज दिन प्रस्ताव गर्ने आयरल्याण्डाको हाइफ्लाई एक्स र उसको संयुक्त उपक्रममा मिसिएको एएआर कर्पोरेशन इन्क अमेरिका, हाईफ्लाई एरोस्पेस पोर्चुगल र जर्मन एभिएसन क्यापिटलले शुरुमा प्रस्ताव गरेका जहाज अन्तै दिएको पत्ता लागेको छ ।
निगमले आफ्नो वेभसाइटमा जहाज खरिदका सम्बन्धमा भएको प्रगति विवरणमा उल्लेख गरे अनुसार उसले आयरल्याण्डमा खोलिएको नयाँ कम्पनी हाइफ्लाई एक्सबाट किन्ने विमानको एअरबसको उत्पादन क्रम संख्या १८४५ र १८५४ हो।
संसारभर उत्पादन भएका जहाजको क्रम संख्या र उडान अवस्थाबारे आधिकारिक जानकारी दिने प्लेन स्पटर नामक वेभसाइटमा उल्लेख भए अनुसार यस मध्ये एअरबसको उत्पादन क्रम संख्या १८४५ भएको एअर बस ३३०- २०० सेरिजको जहाज तिब्बत एअरलाइन्सले मार्च महिनादेखि उडाइरहेको छ ।
त्यस्तै उत्पादन क्रम संख्या १८५४ भएको एअर बस ३३० २०० सेरिजको जहाज स्पेनको आइबेरिया नामक कम्पनीले चलाइरहेको छ ।
तर निगमका महाप्रबन्धक सुगतरत्न कंशाकार सहित सञ्चालक समितिका सदस्य र पर्यटन मन्त्रालयका सहसचिव समेत गरी जहाजको उत्पादन निरीक्षण हेर्न जेठ महिनाको पहिलो हप्ता एअरबसको उद्योग रहेको फ्रान्सको टुलाउजमा पुगेको टोलीलाई भने आपूर्तिकर्ताहरुले कारखानामा जडान हुँदै गरेका उत्पादन सिरियल नम्बर १८७२ र १८७८ भएका जहाज देखाएका थिए ।
यो क्रम संख्याको जहाज प्लेन स्पटरमा कही देखिदैन ।
झण्डै २१ देखि २४ अर्बसम्मको राष्ट्रिय सम्पत्ति खर्च गरेर पूर्ण सरकारी स्वामित्वको नेपाल वायुसेवा निगमले आयर ल्याण्डको हाईफ्लाई एक्स नामक कम्पनीबाट लिन लागेको एअरबस ३३०-२०० सेरिजका दुईवटा ठूला आकारका जहाजको उत्पादनको क्रम संख्या फरक परेकोमा व्यवस्थापन मौन छ ।
तर निगमका आन्तरिक सूत्रका अनुसार यसका कारण निगमले खरिद गर्न लागेका जहाजको तौल फरक पर्न गएको छ । निगमलाई हाइफ्लाई एक्स सहितको आपूर्तिकताहरुको संयुक्त उपक्रमले २४२ मेट्रिक टन भार भएको विमान विक्री गर्ने प्रस्ताव गरेको थियो ।
तिब्बत एअरलाइन्सले लिएको जहाजको तौल २४२ मेट्रिक टन रहेको छ । तर अहिले निगमले लिन लागेको जहाजको भार २३० मेट्रिक टन रहेको छ । यो १२ मेट्रिक टन क्षमताको कमीले उड्डयनमा कार्गोवहन क्षमता र इन्धन बहन क्षमता घट्ने बताइन्छ । इन्धन कम बोक्दा लामो गन्तव्यको उडानलाई असर गर्दछ भने कार्गोबहन क्षमतामा भएको कमीले जहाजको आम्दानीमा कमी हुन जान्छ । हरेक उडानमा १२ मेट्रिक टन कार्गोबाट आउने राजश्व यसले गुमाउछ ।
निगमका तर्फबाट खरीदको लागि सिर्जना गरिएको नयाँ विक्रेता हाइफ्लाई एक्स आयरल्याड र समग्र चाँजोपाँजो मिलाउने संयुक्त उपक्रमको एएआर कर्पोरेशन इन्क,अमेरिका, हाइफ्लाई एरोस्पेस पोचुगल र जर्मन एभियसन क्यापिटल जीएमबीएचसंगको करार संझौता भंग भएर जहाज उत्पादनको अर्डर रद्द नभएको अवस्थामा निगमले संझौता गरिसकेको जहाज तिब्बत एअरलाइन्स र आइबेरिया एअरलाइन्समा कसरी पुग्यो यो रहस्यमय भएको छ ।
दुवै जहाज मार्च महिनादेखि नै उडानमा रहेकोले निगमले दुइवटा जहाजबाट हुने आम्दानी गुमाएको निगमका पदाधिकारीहरु बताउछन् । राम्रो सेक्टरमा फूल अकुपेन्सीमा यस्ता जहाज उडाउदा ३ महिनामा दुईवटा जहाजबाट करिब ३ अर्ब भन्दा बढी आम्दानी गर्न सकिने निगमका कर्मचारीहरु बताउछन् ।
निगमले खरिद संझौतामा उल्लेख भएको भन्दा फरक उत्पादन क्रम संख्या भएका, फरक भारबहन क्षमता भएका जहाजहरु जुन र जुलाई महिनामा आइपुग्ने जनाएको छ ।
