बेरुत( लेबनान), १२ मंसिर(बीबीसी) । इजरायल र हिज्बुल्लाहबीच स्थानीय समय अनुसार बुधवार बिहान चार बजेबाट लागु हुनेगरी युद्धविराम सुरु भएको छ। यसअघि अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडनले त्यसको घोषणा गरेका थिए जसलाई फ्रान्सले पनि समर्थन गरेको छ।
उक्त सम्झौता कार्यान्वयन हुने केही क्षणअघि समेत बेइरुतमा इजरायली हवाई हमलाहरू भएका विवरण सार्वजनिक भएका थिए। युद्धविराम सुरु हुनुभन्दा केही घण्टाअघि दुवै तर्फबाट सीमा पार हमलाहरू जारी रहेका थिए।
करिब एक वर्षदेखि हिज्बुल्लाहले गरेका रकेट हमलाको जबाफमा झन्डै दुई महिनाअघि इजरायली फौजले लेबनानमा स्थल आक्रमण सुरु गरेका थिए।
लेबनानमा हुने युद्धविरामले गाजामा जारी इजरायलको युद्धलाई प्रत्यक्ष प्रभाव पारिहाल्दैन।
युद्धविरामका सर्त अनुसार ६० दिनभित्र इजरायली फौज लेबनानबाट फिर्ता हुनेछ भने हिज्बुल्लाहका लडाकुहरूलाई सोही अवधिभित्र देशको दक्षिणमा हजारौँको सङ्ख्यामा लेबनानी सेनाले विस्थापित गर्नेछन्।
राष्ट्रपति बाइडनले सीमाका दुवैतर्फ विस्थापित बनेका हजारौँ मानिसहरू छिट्टै आफ्नो घर फर्कन सक्ने बताउनुभएको छ।
इजरायल र लेबनान के भन्छन्?
इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जमिन नेतन्याहूले युद्धविराम सम्झौताले आफ्नो सरकारलाई इरानबाट हुने जोखिममा केन्द्रीत हुन सघाउने बताउनुभएको छ।
तर हिज्बुल्लाहले सम्झौता तोडेमा इजरायली सेनाले बलपूर्वक प्रतिक्रिया जनाउने चेतावनी उहाँले दिनुभएको छ।
लेबनानका प्रधानमन्त्री नजीब मिकातीले यस युद्धविरामलाई पुनः स्थिरता कायम गर्नका लागि आधारभूत कदम बताएका छन्।
झण्डै दुई महिनाअघि इजरायली फौजले लेबनानमा स्थल अतिक्रमण सुरु गरेका थिए ।
हिज्बुल्लाहका ठाउँमा अब लेबनानको राष्ट्रिय सेना र लेबनानस्थित संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय अन्तरिम सुरक्षा फौज (यूनिफिल) खटिएर त्यहाँको रिक्तता पूरा गर्नेछन्। पाँच देशहरूको समिति र सम्झौता गराउने कामको अमेरिकाले निगरानी गर्नेछ।
“तर लेबनानी सेना सधैँ हिज्बुल्लाहभन्दा निकै कमजोर छ र यूनिफिल हिज्बुल्लाहलाई इजरायलतर्फ रकेट प्रहार गर्न दिन बिफल भएको छ,” बीबीसीका सुरक्षा संवाददाता फ्र्यान्क गार्डनरले भन्नुभयो।
यस युद्धविरामसँगै अब ध्यान गाजातर्फ मोडिएको छ जहाँ समेत यस विकासक्रमले छिटै युद्धविराम हुने बाटोतर्फ डोर्याउने प्यालेस्टिनीहरूको आशा छ।
अन्यले भने यसले हमासविरुद्धको हमलालाई बढाउन इजरायली सेनालाई सहज पारिदिएको र त्यसले थप सर्वसाधारणको हताहत बढाउने बताए।
त्रिपक्षीय संयन्त्रमा अमेरिका र फ्रान्स पनि
त्यस क्षेत्रमा सम्झौता कार्यान्वयन गराउनका लागि अमेरिका र फ्रान्स यसअघि कायम रहेको त्रिपक्षीय संयन्त्रमा संलग्न हुनेछन्। जसमा यसअघि लेबनानी सेना, इजरायली सेना र राष्ट्रसङ्घीय शान्ति सेना थिए।
लेबनानमा अमेरिकी सेना खटिने छैनन् । तर अमेरिका र फ्रान्सले लेबनानी सेनालाई तालिम र सञ्चारमार्फत् सघाउनेछन्।
दक्षिण लेबनानमा युद्धविराम कायम रहिरहने अवस्था बनाउन त्यहाँको आर्थिक पूर्वाधार विकासमा साथ दिन अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई आह्वान गरिएको छ।
संयुक्त राष्ट्रसङ्घका महासचिव एन्टोनिओ गुटेरसले इजरायल र लेबनानबीचको युद्धविराम सम्झौताले हिंसा, विध्वंस र पीडालाई अन्त्य गर्ने आशा व्यक्त गर्नुभएको छ।
