काठमाडौं, १ कार्तिक । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पेट्रोलियम कच्चा पदार्थको मूल्य बढेको र सोही आधारमा नेपालमा मूल्य बढ्न नसकेकोले नेपाल आयल निगमको घाटा आकासिएको छ ।
निगमका प्रवक्ता विनितमणि उपाध्यायका अनुसार पछिल्लो १५ दिनमा मात्र निगमलाई २ अर्ब २२ करोडभन्दा बढी नोक्सासी भएको प्रक्षेपण गरिएको छ ।
कच्चा तेलको बढ्दो मूल्यकै कारण ६ वर्षपछि निगम पहिलो पटक गतवर्ष ४ अर्ब घाटामा गएको थियो । भारतीय आयल कर्पोेरेसन (आईओसी) ले १६ अक्टोबरमा पठाएको नयाँ मूल्यअनुसार १५ दिनको घाटा २ अर्ब २२ करोड ६ लाख प्रक्षेपण गरिएको थियो ।
यसअघि ३१ सेप्टेम्बरको मूल्यअनुसार निगमले सवा २ अर्ब हाराहारी नोक्सानी ब्यहोरेको थियो । अन्तराष्ट्रिय बजार मूल्य अनुसार नेपालमा बिक्री मूल्य समायोजन नहुँदा एक महिनाको नोक्सानी मात्रै ४ अर्ब ४४ करोड हाराहारी पुग्ने देखिएको निगमका प्रवक्ता उपाध्यायले बताउनुभएको छ ।
‘इतिहासमै पहिलो पटक हामी उच्च पाक्षिक घाटाको अवस्थामा छौं । आगामी १५ दिनमा हाम्रो घाटा प्रक्षेपण २ अर्ब २२ करोड ६ लाख रुपैयाँ भन्दामाथि छ,’ प्रवक्ता उपाध्यायले भन्नुभएको छ, ‘अक्टोबर महिनाको मासिक नोक्सानी मात्रै ४ अर्ब ४४ लाख पुग्ने अनुमान गरिएको छ ।’
के मा कति घाटा छ निगमलाई ?
आईओसीले १६ अक्टोबरमा पठाएको नयाँ मूल्य सूचीअनुसार डिजेल, पेट्रोल, आन्तरिक तर्फको हवाई इन्धन र खाना पकाउने ग्यासमा घाटा हुने आयल निगमले जनाएको छ ।
प्रवक्ता उपाध्यायकाअनुसार पेट्रोलमा प्रतिलिटर १५ रुपैयाँ एक पैसा, डिजेलमा १४ रुपैयाँ १६ पैसा, आन्तरिक तर्फको हवाई इन्धनमा ४ रुपैयाँ ५६ पैसा र खाना पकाउने ग्यासमा ५ सय ११ रुपैयाँ ८८ पैसा प्रतिसिलिण्डर घाटा छ । मट्टितेल र अन्तराष्ट्रिय हवाई इन्धनमा भने नाफा छ । तर यसले अरुको घाटा पूर्ति गर्न सक्दैन ।
कच्चा तेलको मूल्य दोब्बर बृद्धि
एक वर्षको अवधिमा अन्तराष्ट्रिय बजारमा कच्चा तेलको मूल्य दोब्बर बृद्धि भएको छ । गत वर्ष सन २०२० को ३ नोभेम्बरमा प्रतिब्यारेल अमेरिकी डलर ३८।१७ रहेको तेलको मूल्य २०२१ को १६ अक्टोबरको मध्य रातसम्म डलर ८४।८६ सेन्ट पुगेको छ ।
कच्चा तेलको मूल्य मापन गर्ने सूचकहरुलाई आधार बनाएर बुल्मबर्गले उल्लेख गरे अनुसार कच्चा तेलको मूल्य ३ वर्ष अघिको हालसम्मकै उच्च रेकर्ड नजिक पुगेको छ । सन् २०१८ को अक्टोबर ३ मा कच्चा तेलको प्रतिब्यारल अन्तराष्ट्रिय मूल्य ८५ डलर ४५ सेन्ट पुगेको थियो ।
